Nowa ekonomia cyfrowa XXI wieku – bądź gotów
Nowa ekonomia cyfrowa to termin, który opisuje zmiany społeczne i gospodarcze spowodowane przez rozwój i zastosowanie technologii cyfrowych. Technologie cyfrowe to narzędzia i systemy, które wykorzystują komputery, internet, sztuczną inteligencję, big data, chmurę obliczeniową, internet rzeczy, blockchain i inne innowacje do tworzenia, przetwarzania, przechowywania i wymiany informacji. Technologie cyfrowe wpływają na wszystkie aspekty naszego życia: od tego, jak komunikujemy się, uczymy się, pracujemy, robimy zakupy, rozrywkę, podróżujemy, po to, jak podejmujemy decyzje, rozwiązujemy problemy i tworzymy wartość.
Nowa ekonomia cyfrowa jest ważna dla naszej przyszłości, ponieważ oferuje wiele możliwości i korzyści dla ludzi, organizacji i społeczeństw. Niektóre z nich to:
- Zwiększenie efektywności i produktywności dzięki automatyzacji i optymalizacji procesów.
- Zwiększenie innowacyjności i kreatywności dzięki dostępowi do ogromnej ilości danych i wiedzy.
- Zwiększenie dostępności i jakości usług i produktów dzięki personalizacji i dostosowaniu do potrzeb klientów.
- Zwiększenie współpracy i komunikacji dzięki sieciom i platformom cyfrowym.
- Zwiększenie zrównoważenia i sprawiedliwości społecznej dzięki demokratyzacji i decentralizacji zasobów.
Jednak nowa ekonomia cyfrowa stwarza również wiele wyzwań i zagrożeń dla ludzi, organizacji i społeczeństw. Niektóre z nich to:
- Zmniejszenie bezpieczeństwa i prywatności danych i informacji przez cyberatakami i nadużyciami.
- Zmniejszenie stabilności i bezpieczeństwa pracy przez zmiany strukturalne i konkurencję na rynku pracy.
- Zmniejszenie równości i integracji społecznej przez wykluczenie cyfrowe i nierówności w dostępie do technologii.
- Zmniejszenie etyki i odpowiedzialności przez brak regulacji i nadzoru nad technologiami cyfrowymi.
- Zmniejszenie zrównoważenia środowiskowego przez zwiększone zużycie energii i zasobów naturalnych.
W tym artykule blogowym uczelni przedstawimy główne cechy nowej ekonomii cyfrowej oraz jej wpływ na świat biznesu i pracy. Przedstawimy również kluczowe kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w nowej ekonomii cyfrowej oraz najlepsze praktyki i zasoby do nauki i rozwoju w tym obszarze. Naszym celem jest pokazać czytelnikom, jak mogą być gotowi na zmiany i wykorzystać możliwości nowej ekonomii cyfrowej.
Rozdział 2: Jakie są główne wyzwania i szanse związane z nową ekonomią cyfrową?
Nowa ekonomia cyfrowa stwarza wiele wyzwań i szans dla ludzi, organizacji i społeczeństw. Niektóre z nich to:
Wyzwanie: Zmniejszenie bezpieczeństwa i prywatności danych i informacji
Technologie cyfrowe generują i gromadzą ogromną ilość danych i informacji o naszych zachowaniach, preferencjach, zdrowiu, finansach i innych aspektach naszego życia. Te dane i informacje mogą być wykorzystywane lub nadużywane przez różne podmioty, takie jak firmy, rządy, hakerzy lub przestępcy. Możemy być narażeni na ryzyko kradzieży tożsamości, oszustw, szantażu, manipulacji, dyskryminacji lub innych zagrożeń dla naszego bezpieczeństwa i prywatności.
Według raportu OECD z 2020 roku, w 2019 roku doszło do ponad 8 tysięcy naruszeń danych na świecie, które dotknęły ponad 8 miliardów rekordów¹.
Według raportu Statista z 2021 roku, w 2020 roku ponad 300 milionów użytkowników internetu na świecie doświadczyło cyberprzemocy lub cybernękania.
Szansa: Zwiększenie dostępności i jakości usług i produktów
Technologie cyfrowe umożliwiają tworzenie i dostarczanie usług i produktów, które są lepiej dopasowane do naszych potrzeb i oczekiwań. Możemy korzystać z usług i produktów, które są bardziej personalizowane, dostosowane, tanie, szybkie, wygodne i efektywne. Możemy również mieć większy wybór i porównanie usług i produktów z różnych źródeł i dostawców.
Według raportu IMF z 2021 roku, technologie cyfrowe umożliwiły wzrost globalnego rynku e-commerce z 26 bilionów dolarów w 2018 roku do 31 bilionów dolarów w 2020 roku.
Według raportu Statista z 2021 roku, w 2020 roku ponad 3 miliardy ludzi na świecie korzystało z usług streamingowych do oglądania filmów lub seriali online.
Wyzwanie: Zmniejszenie stabilności i bezpieczeństwa pracy.
Technologie cyfrowe wpływają na popyt i podaż pracy w różnych sektorach i zawodach. Niektóre zawody mogą być zastąpione lub zredukowane przez technologie cyfrowe, co może prowadzić do utraty pracy lub dochodu dla niektórych pracowników. Niektóre zawody mogą być zmodyfikowane lub uzupełnione przez technologie cyfrowe, co może wymagać od niektórych pracowników zmiany lub aktualizacji swoich kompetencji i umiejętności. Niektóre zawody mogą być stworzone lub rozwinięte przez technologie cyfrowe, co może stworzyć nowe możliwości pracy lub dochodu dla niektórych pracowników. Jednak rynek pracy może być również bardziej dynamiczny i konkurencyjny, co może wymagać od pracowników większej elastyczności i adaptacji do zmian.
Według raportu OECD z 2020 roku, około 16% miejsc pracy w krajach członkowskich jest zagrożonych automatyzacją w najbliższych latach.
Szansa: Zwiększenie współpracy i komunikacji
Technologie cyfrowe umożliwiają łatwiejsze i szybsze nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z innymi ludźmi na odległość. Możemy korzystać z różnych narzędzi i platform cyfrowych do komunikacji i współpracy z naszymi rodzinami, przyjaciółmi, kolegami, partnerami czy klientami. Możemy również uczestniczyć w różnych społecznościach i sieciach online o wspólnych zainteresowaniach lub celach. Możemy również mieć dostęp do większej ilości i różnorodności informacji i opinii z różnych źródeł i perspektyw.
Wyzwanie: Zmniejszenie etyki i odpowiedzialności
Technologie cyfrowe mogą mieć negatywny wpływ na wartości i normy społeczne oraz prawa i obowiązki ludzi i organizacji. Niektóre technologie cyfrowe mogą być wykorzystywane do celów niezgodnych z prawem lub moralnością, takich jak cyberprzestępczość, cyberterroryzm, cyberwojna czy cyberpropaganda. Niektóre technologie cyfrowe mogą być niedoskonałe lub zawodne, co może prowadzić do błędów lub szkód dla ludzi lub środowiska. Niektóre technologie cyfrowe mogą być niejasne lub nieprzejrzyste, co może utrudniać ocenę ich skutków lub rozliczanie ich twórców lub użytkowników.
Według raportu WEF z 2020 roku, ponad 70% ekspertów i liderów uważa, że technologie cyfrowe zwiększają ryzyko manipulacji informacjami i dezinformacji.
Według raportu UNESCO z 2020 roku, ponad 60% krajów nie ma odpowiednich ram prawnych lub etycznych dotyczących sztucznej inteligencji.
Szansa: Zwiększenie zrównoważenia i sprawiedliwości społecznej
Technologie cyfrowe mogą przyczyniać się do poprawy jakości życia i dobrobytu ludzi oraz ochrony środowiska naturalnego. Możemy korzystać z technologii cyfrowych do poprawy dostępu do edukacji, zdrowia, kultury, finansów czy usług publicznych. Możemy również korzystać z technologii cyfrowych do wspierania rozwoju lokalnego, społecznego i gospodarczego oraz redukcji ubóstwa i nierówności. Możemy również korzystać z technologii cyfrowych do monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz promowania efektywnego i odpowiedzialnego wykorzystania zasobów naturalnych.
W tym rozdziale przedstawiliśmy główne wyzwania i szanse związane z nową ekonomią cyfrową dla ludzi, organizacji i społeczeństw. W następnym rozdziale przedstawimy kluczowe kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w nowej ekonomii cyfrowej.
Rozdział 3: Jakie są kluczowe kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w nowej ekonomii cyfrowej?
Nowa ekonomia cyfrowa wymaga od ludzi posiadania i rozwijania odpowiednich kompetencji i umiejętności, które pozwolą im wykorzystywać technologie cyfrowe do celów osobistych, zawodowych i społecznych. Kompetencje i umiejętności te są niezbędne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców, aby dostosować się do zmian na rynku pracy i w środowisku biznesowym. Kompetencje i umiejętności te są również ważne dla obywateli, aby uczestniczyć aktywnie i krytycznie w społeczeństwie cyfrowym.
W tym rozdziale przedstawimy kluczowe kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w nowej ekonomii cyfrowej. Podzielimy je na trzy kategorie: kompetencje cyfrowe, kompetencje miękkie i kompetencje specjalistyczne.
Kompetencje cyfrowe
Kompetencje cyfrowe to zdolność do wykorzystywania technologii cyfrowych do celów informacyjnych, komunikacyjnych, twórczych, problemowych i etycznych. Kompetencje cyfrowe obejmują następujące obszary:
- Informacja i analiza danych: zdolność do wyszukiwania, oceniania, przetwarzania i prezentowania danych i informacji w różnych formatach cyfrowych.
- Komunikacja i współpraca: zdolność do interakcji, komunikowania się i współpracy z innymi za pomocą technologii cyfrowych, z uwzględnieniem różnorodności kulturowej i pokoleniowej.
- Tworzenie treści cyfrowych: zdolność do tworzenia, edytowania i udostępniania treści cyfrowych w różnych formatach i mediach, z poszanowaniem praw autorskich i licencji.
- Bezpieczeństwo cyfrowe: zdolność do zapewnienia ochrony własnych urządzeń, danych i informacji w środowiskach cyfrowych oraz do zachowania bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego podczas korzystania z technologii cyfrowych.
- Rozwiązywanie problemów cyfrowych: zdolność do identyfikowania potrzeb i problemów oraz rozwiązywania ich w różnych środowiskach cyfrowych, z wykorzystaniem technologii cyfrowych.
Kompetencje cyfrowe są niezbędne dla wszystkich ludzi w nowej ekonomii cyfrowej.
Według ram kompetencji cyfrowych DigComp opracowanych przez Komisję Europejską¹, kompetencje te powinny być rozwijane na czterech poziomach zaawansowania: podstawowym, niezależnym, zaawansowanym i specjalistycznym. Według indeksu gospodarki i społeczeństwa cyfrowego DESI, w 2020 roku tylko 58% ludzi w Unii Europejskiej miało co najmniej podstawowe kompetencje cyfrowe, a tylko 33% miało co najmniej podstawowe kompetencje tworzenia treści cyfrowych.
Kompetencje miękkie
Kompetencje miękkie to zdolność do wykorzystywania własnych cech osobowości, postaw i zachowań do efektywnego działania w różnych sytuacjach i środowiskach. Kompetencje miękkie obejmują następujące obszary:
- Myślenie krytyczne i kreatywne: zdolność do analizowania, oceniania i syntezowania informacji z różnych źródeł i perspektyw oraz do generowania i wdrażania nowych pomysłów i rozwiązań.
- Uczenie się przez całe życie: zdolność do identyfikowania własnych potrzeb i celów edukacyjnych oraz do planowania, realizacji i oceny własnego procesu uczenia się w sposób samodzielny i współpracujący.
- Praca zespołowa i przywództwo: zdolność do współpracy i komunikacji z innymi w celu osiągnięcia wspólnych celów oraz do podejmowania inicjatywy i odpowiedzialności za własne działania i decyzje.
- Inteligencja emocjonalna i społeczna: zdolność do rozpoznawania, rozumienia i zarządzania własnymi emocjami oraz do empatycznego reagowania na emocje innych ludzi.
- Adaptacja i elastyczność: zdolność do radzenia sobie ze zmianami i niepewnością oraz do dostosowywania się do różnych sytuacji i wymagań.
Kompetencje miękkie są ważne dla ludzi w nowej ekonomii cyfrowej, ponieważ pomagają im wykorzystywać technologie cyfrowe w sposób świadomy, krytyczny i etyczny oraz rozwijać się zawodowo i osobowo.
Według raportu WEF z 2020 roku, kompetencje miękkie są jednymi z najbardziej poszukiwanych przez pracodawców na rynku pracy w erze cyfrowej. Niektóre z najważniejszych kompetencji miękkich to:
- rozwiązywanie problemów złożonych,
- myślenie analityczne i innowacyjne,
- uczenie się przez całe życie,
- kreatywność, oryginalność i inicjatywa,
- przywództwo i wpływanie na innych oraz
- inteligencja emocjonalna.
Kompetencje specjalistyczne
Kompetencje specjalistyczne to zdolność do wykorzystywania specyficznej wiedzy i umiejętności związanych z konkretną dziedziną lub zawodem. Kompetencje specjalistyczne obejmują następujące obszary:
- Kompetencje techniczne: zdolność do obsługi, naprawy lub programowania urządzeń lub systemów cyfrowych lub innych technologii.
- Kompetencje biznesowe: zdolność do planowania, organizowania, zarządzania lub monitorowania działalności gospodarczej lub projektu.
- Kompetencje zawodowe: zdolność do wykonywania określonych zadań lub funkcji związanych z konkretnym zawodem lub sektorem.
- Kompetencje językowe: zdolność do komunikowania się w różnych językach obcych lub językach programowania.
Kompetencje specjalistyczne są niezbędne dla ludzi w nowej ekonomii cyfrowej, ponieważ pozwalają im wykonywać zadania i funkcje o wysokim stopniu złożoności i wartości dodanej. Kompetencje specjalistyczne mogą być związane z różnymi dziedzinami lub zawodami, takimi jak: informatyka, inżynieria, medycyna, prawo, edukacja, sztuka czy nauka. Kompetencje specjalistyczne wymagają często posiadania odpowiedniego wykształcenia lub certyfikacji oraz ciągłego doskonalenia i aktualizacji.
Według raportu WEF z 2020 roku, niektóre z najbardziej poszukiwanych kompetencji specjalistycznych na rynku pracy w erze cyfrowej to:
- analiza danych i informacji,
- projektowanie i programowanie oprogramowania,
- zarządzanie projektami cyfrowymi,
- marketing cyfrowy i social media,
- cyberbezpieczeństwo i
- sztuczna inteligencja AI.
W tym rozdziale przedstawiliśmy kluczowe kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w nowej ekonomii cyfrowej. W następnym rozdziale przedstawimy przykłady i case study pokazujące, jak ludzie i organizacje wykorzystują te kompetencje i umiejętności w praktyce.
Rozdział 4: Jakie są najlepsze praktyki i zasoby do nauki i rozwoju w nowej ekonomii cyfrowej?
Nowa ekonomia cyfrowa wymaga od ludzi ciągłej nauki i rozwoju, aby zdobywać i aktualizować kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w zmieniającym się środowisku. Nauka i rozwój nie ograniczają się już do formalnej edukacji w szkołach czy uczelniach, ale obejmują również różne formy i źródła uczenia się przez całe życie. W tym rozdziale przedstawimy najlepsze praktyki i zasoby do nauki i rozwoju w nowej ekonomii cyfrowej. Podzielimy je na trzy kategorie: uczenie się formalne, uczenie się nieformalne i uczenie się nieformalne.
Uczenie się formalne
Uczenie się formalne to uczenie się prowadzone w ramach systemu edukacji lub szkolenia, które prowadzi do uzyskania dyplomu lub certyfikatu. Uczenie się formalne obejmuje następujące praktyki i zasoby:
Edukacja online
uczenie się za pomocą technologii cyfrowych, które umożliwiają dostęp do treści, interakcji i oceny na odległość. Edukacja online może przybierać różne formy, takie jak kursy online otwarte i masowe (MOOC), kursy online zamknięte i małe (SPOC), kursy online zintegrowane z nauczaniem stacjonarnym (blended learning) czy kursy online dostosowane do indywidualnych potrzeb (adaptive learning).
Edukacja hybrydowa
uczenie się łączące elementy edukacji online i stacjonarnej, które wykorzystuje zalety obu metod. Edukacja hybrydowa może przybierać różne formy, takie jak model rotacyjny (np. flipped classroom), model elastyczny (np. personalized learning), model oparty na laboratoriach (np. virtual labs) czy model oparty na stacjach (np. station rotation).
Edukacja otwarta
uczenie się oparte na zasobach edukacyjnych otwartych (OER), które są dostępne bezpłatnie i mogą być modyfikowane i udostępniane przez użytkowników. Edukacja otwarta może przybierać różne formy, takie jak podręczniki otwarte (open textbooks), kursy otwarte (open courses), badania otwarte (open research) czy ocena otwarta (open assessment).
Uczenie się formalne jest ważne dla ludzi w nowej ekonomii cyfrowej, ponieważ pozwala im zdobywać kompetencje i umiejętności specjalistyczne oraz uzyskiwać uznawane kwalifikacje.
Uczenie się formalne
Według raportu UNESCO z 2019 roku, edukacja otwarta jest jednym z najbardziej innowacyjnych i demokratycznych sposobów uczenia się, który promuje współdzielenie i współtworzenie wiedzy oraz zwiększa dostęp do edukacji dla wszystkich.
Uczenie się nieformalne
Uczenie się nieformalne to uczenie się prowadzone poza systemem edukacji lub szkolenia, które nie prowadzi do uzyskania dyplomu lub certyfikatu. Uczenie się nieformalne obejmuje następujące praktyki i zasoby:
- Uczenie się w miejscu pracy: uczenie się odbywające się w ramach wykonywania pracy lub związane z nią. Uczenie się w miejscu pracy może przybierać różne formy, takie jak coaching, mentoring, szkolenia wewnętrzne, praktyki zawodowe czy job rotation.
- Uczenie się społeczne: uczenie się odbywające się w ramach interakcji i współpracy z innymi ludźmi. Uczenie się społeczne może przybierać różne formy, takie jak sieci uczenia się (learning networks), społeczności praktyki (communities of practice), grupy samopomocowe (self-help groups) czy media społecznościowe (social media).
- Uczenie się samodzielne: uczenie się odbywające się z własnej inicjatywy i motywacji. Uczenie się samodzielne może przybierać różne formy, takie jak czytanie książek, oglądanie filmów, słuchanie podcastów, granie w gry edukacyjne czy korzystanie z aplikacji mobilnych.
Uczenie się nieformalne jest ważne dla ludzi w nowej ekonomii cyfrowej, ponieważ pozwala im uzupełniać i aktualizować kompetencje i umiejętności nabyte w ramach uczenia się formalnego oraz dostosowywać się do zmieniających się potrzeb i wymagań rynku pracy. Według raportu OECD z 2019 roku, uczenie się w miejscu pracy jest jednym z najbardziej efektywnych sposobów uczenia się dla pracowników i pracodawców, który poprawia produktywność, innowacyjność i satysfakcję z pracy.
Według raportu WEF z 2020 roku, uczenie się społeczne jest jednym z najbardziej popularnych sposobów uczenia się dla pracowników na świecie, który wzmacnia zaangażowanie, zaufanie i współpracę.
Według raportu UNESCO z 2020 roku, uczenie się samodzielne jest jednym z najbardziej elastycznych i dostępnych sposobów uczenia się dla obywateli na świecie, który rozwija autonomię, kreatywność i inicjatywę.
Sugerowane źródła wiedzy, kursów i szkoleń online – darmowe i nieformalne – dotyczące nauczenia się kompetencji „Tworzenie treści cyfrowych”
- Learn Digital Content Creation With Online Courses & Programs | edX: platforma edukacyjna oferująca kursy online z różnych dziedzin tworzenia treści cyfrowych, takich jak grafika, wideo, podcasty czy blogi. Kursy są prowadzone przez ekspertów z renomowanych uniwersytetów i organizacji. Niektóre kursy są bezpłatne, a niektóre wymagają opłaty za certyfikat.
- HubSpot | Free Content Creation Courses: portal marketingowy oferujący bezpłatne kursy online z zakresu tworzenia treści cyfrowych, takich jak strategia treści, marketing treści, SEO czy media społecznościowe. Kursy są prowadzone przez specjalistów z firmy HubSpot i partnerów. Kursy kończą się certyfikatem.
- Free Online Content Creation Courses | Alison: platforma edukacyjna oferująca bezpłatne kursy online z różnych dziedzin tworzenia treści cyfrowych, takich jak pisanie, fotografowanie, nagrywanie czy animowanie. Kursy są prowadzone przez instruktorów z różnych krajów i organizacji. Kursy kończą się certyfikatem lub dyplomem.
Zakończenie: Podsumowanie głównych wniosków i rekomendacji dla czytelników
W tej pracy przedstawiliśmy główne trendy, wyzwania i szanse związane z nową ekonomią cyfrową dla ludzi, organizacji i społeczeństw. Pokazaliśmy, jak technologie cyfrowe zmieniają sposób tworzenia, dystrybucji i konsumpcji wartości oraz wpływają na jakość życia i dobrobyt ludzi oraz ochronę środowiska naturalnego. Przedstawiliśmy również kluczowe kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w nowej ekonomii cyfrowej oraz najlepsze praktyki i zasoby do nauki i rozwoju w tym obszarze.
Na podstawie naszej analizy możemy wyciągnąć następujące wnioski i rekomendacje dla czytelników:
- Nowa ekonomia cyfrowa jest nie tylko źródłem nowych możliwości, ale także nowych ryzyk i nierówności. Aby skorzystać z potencjału technologii cyfrowych i uniknąć ich negatywnych skutków, potrzebna jest odpowiedzialna i zrównoważona transformacja cyfrowa, która uwzględnia interesy i potrzeby wszystkich zainteresowanych stron.
- Nowa ekonomia cyfrowa wymaga od ludzi ciągłej nauki i rozwoju, aby zdobywać i aktualizować kompetencje i umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w zmieniającym się środowisku. Aby to osiągnąć, potrzebne są różnorodne formy i źródła uczenia się przez całe życie, które są dostępne, elastyczne i personalizowane.
- Nowa ekonomia cyfrowa wymaga od organizacji innowacyjności i adaptacji, aby tworzyć wartość dla swoich klientów, pracowników i partnerów w oparciu o technologie cyfrowe. Aby to osiągnąć, potrzebne są nowe modele biznesowe, procesy i kultury organizacyjne, które promują współpracę, eksperymentowanie i ciągłe doskonalenie.
- Nowa ekonomia cyfrowa wymaga od społeczeństw zaangażowania i współpracy, aby kształtować przyszłość technologii cyfrowych i ich wpływ na ludzi i planetę. Aby to osiągnąć, potrzebne są nowe ramy prawne, etyczne i społeczne, które zapewniają bezpieczeństwo, prywatność, sprawiedliwość i inkluzję w społeczeństwie cyfrowym.
Mamy nadzieję, że ta praca zainspiruje Cię do dalszego zgłębiania tematu nowej ekonomii cyfrowej oraz do podejmowania działań na rzecz jej odpowiedzialnej i zrównoważonej transformacji oraz samodzielnego, nieformalnego zdobywania kompetencji niezbędnych na coraz trudniejszym rynku pracy roku 2023 w którym to roku – Twoim konkurentem się stała sztuczna inteligencja.
Odnośniki
- OECD Digital Economy Outlook 2020 | en | OECD. https://www.oecd.org/digital/oecd-digital-economy-outlook-2020-bb167041-en.htm
- OECD Digital Economy Outlook 2020 | OECD iLibrary. https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-digital-economy-outlook-2020_bb167041-en
- Digital transformation – statistics & facts | Statista. https://www.statista.com/topics/6778/digital-transformation/
- 5 Key Skills Needed in the Digital Economy – LinkedIn. https://www.linkedin.com/pulse/5-key-skills-needed-digital-economy-jaclyn-lee-phd
- The Digital Competence Framework (DigComp) – Digital Skills and Jobs …. https://digital-skills-jobs.europa.eu/en/actions/european-initiatives/digital-competence-framework-digcomp
- European Year of Skills 2023 – commission.europa.eu. https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/european-year-skills-2023_en
- Poland – Digital Competence Development Programme (2020-2030). https://digital-skills-jobs.europa.eu/en/actions/national-initiatives/national-strategies/poland-digital-competence-development-programme.
- Digital learning and transformation of education | UNESCO. https://www.unesco.org/en/digital-education
- Essential components of a learning and development strategy | McKinsey. https://www.mckinsey.com/capabilities/people-and-organizational-performance/our-insights/the-essential-components-of-a-successful-l-and-d-strategy
- How digital transformation is driving economic change – Brookings. https://www.brookings.edu/blog/up-front/2022/01/18/how-digital-transformation-is-driving-economic-change/
- Learn Digital Content Creation With Online Courses & Programs. https://www.edx.org/learn/digital-content-creation
- HubSpot | Free Content Creation Courses. https://www.hubspot.com/resources/courses/content-creation
- Free Online Content Creation Courses | Alison. https://alison.com/tag/content-creation
- The digital economy: Trends, challenges and opportunities for the year …. https://business.adobe.com/blog/the-latest/the-digital-economy-trends-challenges-and-opportunities-for-the-year-ahead
- OECD Digital Economy Outlook 2020 | en | OECD. https://www.oecd.org/digital/oecd-digital-economy-outlook-2020-bb167041-en.htm
- OECD Digital Economy Outlook 2020 | OECD iLibrary. https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-digital-economy-outlook-2020_bb167041-en
- Digital Development Overview: Development news, research, data – World Bank. https://www.worldbank.org/en/topic/digitaldevelopment/overview
Źródło: Konwersacja za pomocą usługi Bing, 9.05.2023